پایگاه اطلاع رسانی صاعقه

بیانات در خطبه‌هاى نمازجمعه‌

دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در روز شهادت حضرت زهرا(س) بیاناتی از رهبر معظم انقلاب درباره این بانوی بزرگوار اسلام منتشر کرد.

مرحله‌ى دوم روزه، پرهيز از گناه است؛ يعنى نگاهدارى گوش و چشم و زبان و دل - حتّى طبق بعضى از روايات - نگاهدارى بشره‌ى انسان، پوست بدن و موى بدن انسان از گناه. از اميرالمؤمنين عليه‌السّلام نقل شده است كه «الصّيام اجتناب المحارم كما يمتنع الرّجل من الطّعام و الشّراب(1)»؛

همان‌طورى كه از غذا و از آشاميدنى و از مشتهيّات نفسانى اجتناب مى‌كنيد، از گناه هم اجتناب كنيد. اين يك مرحله‌ى بالاتر براى روزه است. اين فرصت ماه رمضان، فرصت مغتنمى است كه انسان تمرين اجتناب از گناه كند. بعضى از جوانان در مراجعاتى كه دارند، به بنده التماس دعا كه مى‌كنند، از جمله مكرّر مى‌گويند شما دعا كنيد كه ما بتوانيم گناه نكنيم. البته دعا كردن خوب و لازم است و مى‌كنيم؛ اما گناه نكردن، به اراده‌ى انسان احتياج دارد. بايد تصميم بگيريد كه گناه نكنيد و وقتى تصميم گرفتيد، اين كار بسيار آسانى خواهد شد. اجتناب از گناه، چيزى است كه مثل يك كوه در چشم انسان جلوه مى‌كند؛ اما با تصميم، مثل يك زمين هموار مى‌شود. در ماه رمضان، بهترين فرصت است كه همه اين را تمرين بكنند. روايت ديگرى از فاطمه‌ى زهرا سلام‌اللَّه‌عليها نقل شده است كه فرمود: «ما يصنع الصائم بصيامه اذا لم يصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه(2)»؛

انسان از روزه چه بهره‌اى خواهد برد، اگر زبان و گوش و چشم و جوارح خود را از گناه باز ندارد؟ در يك روايت نقل شده است كه زنى به خدمتكار خود اهانت كرد. ظاهراً آنها در همسايگى پيامبر، يا مثلاً در سفرى همراه آن حضرت بودند. پيامبر اكرم طعامى در دستشان بود، به او تعارف كردند و فرمودند: از اين بخور. آن زن گفت من روزه‌ام. نقل شده است كه پيامبر به او اين‌طور فرمودند: «كيف تكونين صائمه و قد سببت جاريتك»؛ چطور تو روزه‌اى؛ در حالى كه به خدمتكار خودت دشنام داده‌اى؟ «انّ الصوم ليس من الطعام و الشّراب»؛ روزه فقط اين نيست كه از خوراك و نوشيدنى اجتناب كنيد. «و انما جعل اللَّه ذلك حجابا عن سواهما من الفواحش من الفعل والقول»(3)؛

خدا خواست كه انسان روزه‌دار به سراغ گناهان و آلودگيها نرود؛ و از جمله‌ى اين گناهان، گناهان زبان است؛ بدگويى و اهانت به ديگران است. از جمله‌ى اين گناهان، گناهان دل است؛ دشمنى و كينه‌ى ديگران را در دل پروراندن است. بعضى گناهان به معناى اصطلاح شرعى است؛ بعضى گناهان اخلاقى است؛ مراتب گوناگونى دارد. پس، مرحله‌ى دوم روزه‌دارى اين است كه انسان بتواند از گناهان، خود را جدا كند و بخصوص شما جوانان عزيز از اين فرصت استفاده كنيد. شما جوانيد. جوان، هم قدرت و توانايى دارد و هم صافىِ دل و نورانيّتِ دل براى او يك فرصت است. در طول ماه رمضان، از اين فرصت استفاده كنيد و اجتناب از گناهان را - كه مرحله‌ى دوم روزه‌دارى است - تمرين نماييد.

1 ) خطب علی ع فحمد الله و أثنى عليه و ذكر النبی فصلى عليه ثم قال أما بعد فإنی أوصيكم بتقوى الله‏ ..... الصيام اجتناب المحارم كما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب
... امام علی (ع) فرمودند: روزه یعنی دوری از محرمات همانگونه كه انسان از غذا و نوشیدنی منع می شود.

*الغارات ، ابراهیم بن محمد ثقفی، ج 2، ص 342

* مستدرك‏الوسائل، محدث نوری، ج 7 ، ص 367

* بحارالأنوار ، علامه مجلسی، ج 68 ، ص 231 و ج 93 ، ص 294

2 ) ما يصنع الصائم بصيامه إذا لم يصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه
حضرت فاطمه (س) فرمودند: روزه دار تا زمانی كه زبان و گوش و چشم و اعضایش را حفظ نكند با روزه گرفتنش كاری نیكی نمی كند.

*دعائم الاسلام، نعمان بن محمد تميمى‏ ج 1 ص 268

* بحارالانوار ، علامه مجلسی : ج 93 ص 295 ح 25

* میزان الحكمه : ج 2 ص 1687

3 ) إن الصيام ليس من الطعام و الشراب وحده .... و إن أبی ع قال سمع رسول الله ص امرأة تساب جارية لها و هی صائمة فدعا رسول الله ص بطعام فقال لها كلی فقالت أنا صائمة يا رسول الله فقال كيف تكونين صائمة و قد سببت جاريتك إن الصوم ليس من الطعام و الشراب و إنما جعل الله ذلك حجابا عن سواهما من الفواحش من الفعل و القول يفطر الصائم ما أقل الصوام و أكثر الجواع
... رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله شنيدند زنى روزه‏دار، كنيز خود را دشنام مى‏دهد، حضرت رسول صلّى اللَّه عليه و آله غذايى خواستند، و به آن زن فرمودند: بخور، عرض كرد: يا رسول اللَّه، من روزه دارم، فرمودند: چگونه روزه‏دار هستى و حال آنكه كنيزت را دشنام مى‏دهى؟ روزه [تنها امساك كردن از خوردن‏] غذا و نوشيدنى نيست، در واقع خداى تبارك و تعالى آن را مانعى از غیر از آن دو از رفتار و گفتار زشت قرار داد كه روزه‏دار روزه اش را افطار مى‏كند چه اندكند روزه داران و چه زيادند گرسنه‏ها.

*النوادر، احمد بن محمد بن عیسی ص 21

* بحارالأنوار ، علامه مجلسی، ج 93 ، ص 292

* كافی،شیخ كلینی ، ج 4 ص 87 ح3